Phóng viên Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với Đại tá Đỗ Cao Kiên, Giám đốc Nhà máy xoay quanh nội dung này.
Phóng viên (PV): Hiện nay, Nhà máy Z181 đã làm chủ công nghệ sản xuất ống khuếch đại ánh sáng thế hệ 2+. Đây là bước tiến lớn trong sản xuất thiết bị nhìn đêm và một số loại thiết bị quang điện tử, đồng chí có thể chia sẻ cụ thể hơn về công nghệ này?
Đại tá Đỗ Cao Kiên.
Đại tá Đỗ Cao Kiên: Nhà máy Z181 là cơ sở đầu tiên sản xuất bán dẫn của ngành điện tử Việt Nam do Bộ Quốc phòng quản lý. Hiện nay, Nhà máy cũng là đơn vị duy nhất ở nước ta được đầu tư dây chuyền công nghệ chế tạo ống khuếch đại ánh sáng thế hệ 2+ thông qua hình thức hợp tác chuyển giao công nghệ của đối tác nước ngoài. Đây là công nghệ lõi để chế tạo ra các loại sản phẩm kính ngắm, kính quan sát ngắm bắn đêm và một số loại thiết bị quang điện tử.
Sơ lược về công nghệ này như sau: Ống khuếch đại ánh sáng hay còn gọi là bộ biến đổi quang điện (EOP) dùng để khuếch đại tín hiệu ánh sáng có cường độ rất nhỏ thành ánh sáng mắt thường thấy được, với 5 thành phần chính, gồm: Photocathode-lớp nhạy sáng; đĩa vi kênh-khuếch đại tín hiệu; màn ảnh huỳnh quang-phát ra ánh sáng có cường độ mạnh trong dải nhìn thấy được; vỏ gốm-cố định kết cấu và duy trì môi trường chân không; nguồn nuôi cao áp cho EOP hoạt động; vỏ nhựa-bảo vệ nguồn nuôi cao áp và các bộ phận bên trong, cố định kích thước của sản phẩm khi lắp vào thiết bị.
Để chế tạo ống khuếch đại ánh sáng cần trải qua quá trình công nghệ chế tạo rất phức tạp. Đến nay, Nhà máy đã làm chủ về công nghệ chế tạo các bộ phận cấu thành ống khuếch đại ánh sáng, gồm: Công nghệ cơ khí chính xác; công nghệ hóa học; công nghệ ủ các chi tiết trong môi trường hydro khô, ẩm; công nghệ bốc bay chân không tạo màng crom, đồng, titan; công nghệ chế tạo màng nhạy cho photocathode; công nghệ tổng lắp trong môi trường chân không siêu cao tới 10-8÷10-9Pa; công nghệ hàn cao tần hàn thủy tinh với kim loại; công nghệ phòng sạch với các cấp sạch ISO4, ISO5, ISO6; công nghệ đo lường, thử nghiệm.
PV: Thưa đồng chí, hiện nay công nghệ và năng lực sản xuất sản phẩm này của Nhà máy như thế nào?
Đại tá Đỗ Cao Kiên: Chiến tranh, xung đột quân sự trên thế giới cho thấy vai trò quan trọng của thiết bị quang điện tử nhìn đêm. Những thiết bị nhìn đêm khuếch đại ánh sáng mờ, ảnh nhiệt sẽ gây bất lợi với đối phương, đặt ra những yêu cầu mới trong chiến thuật phòng tránh, đánh trả đối phương, nhất là trong chiến tranh hiện đại, chiến tranh công nghệ cao. Do đó việc nghiên cứu, chế tạo các loại khí tài nhìn đêm có chất lượng cao còn mang tính cấp thiết, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
Về năng lực sản xuất, Nhà máy Z181 có thể phát triển các dòng sản phẩm nhìn đêm khuếch đại ánh sáng yếu và làm chủ từ khâu thiết kế sản phẩm đến công nghệ chế tạo. Nguồn nhân lực chất lượng cao cùng với trang thiết bị, dây chuyền sản xuất hiện đại, đặc biệt là dây chuyền sản xuất bộ biến đổi quang điện, dây chuyền sản xuất, chế tạo quang học, cơ khí và điện tử, Nhà máy có khả năng cung cấp 5 loại ống khuếch đại ánh sáng thế hệ 2+ phục vụ sản xuất các khí tài nhìn đêm cho Quân đội với công suất hàng nghìn sản phẩm/năm.
Nghiên cứu, chế tạo các trang thiết bị nhìn đêm, quang điện tử công nghệ cao ở Nhà máy Z181 (Tổng cục Công nghiệp quốc phòng). Ảnh: NGUYỄN THẮNG
PV: "Mục tiêu kép" của Nhà máy Z181 là tiếp tục cải tiến, hiện đại hóa dây chuyền và mở hướng nghiên cứu đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại. Nhiệm vụ này được triển khai như thế nào, thưa đồng chí?
Đại tá Đỗ Cao Kiên: Nhà máy đã và đang duy trì ổn định sản xuất các sản phẩm quốc phòng và kinh tế; đầu tư cải tiến, hiện đại hóa dây chuyền, công nghệ đối với dòng sản phẩm đang được sản xuất ổn định; đồng thời mở ra hướng nghiên cứu mới, mang tính lâu dài, đáp ứng nhu cầu thực tế trong xây dựng Quân đội từng bước tiến lên hiện đại. “Mục tiêu kép” này được triển khai bằng nhiều biện pháp, nhiều hình thức khác nhau. Trong đó, tập trung đầu tư bổ sung máy móc, thiết bị, hoàn thiện dây chuyền sản xuất nhằm giải quyết nút thắt trong sản xuất; nâng cao chất lượng sản phẩm. Mặt khác tăng cường hiệu quả công tác quản lý, thực hành tiết kiệm trong sản xuất và chi tiêu tài chính. Nghiên cứu cải tiến công nghệ nâng cao chất lượng, năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Theo đó, Nhà máy đã cải tiến, hiện đại hóa và chế tạo thành công nhiều sản phẩm mới, như: Ống khuếch đại ánh sáng có tính năng autogatting, ống khuếch đại ánh sáng có nền phông màn ảnh màu trắng đen, hộp đựng kính ngắm B41, mạch bảo vệ vỏ hộp mồi C2, đèn led cho đĩa kiểm tra phát hỏa súng SPG-9... Nhiều đề tài nghiên cứu, sáng kiến cải tiến kỹ thuật được ứng dụng vào thực tiễn sản xuất và định hướng phát triển sản phẩm mới, làm lợi cho Nhà máy hàng chục tỷ đồng...
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
NGUYỄN VĂN THẮNG (thực hiện)
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.
